Αγχώδεις διαταραχές

Τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές (κρίσεις πανικού, φοβίες)

Αν ερωτηθούμε περί άγχους στη ζωή μας, οι περισσότεροι δε διστάζουμε να αυτοπροσδιοριστούμε ως “αγχώδεις”. Αναφερόμαστε όμως σε αγχώδη διαταραχή, όταν πια τα αγχώδη μας συμπτώματα ξεπερνούν κατά πολύ την ικανότητά μας να τα διαχειριστούμε και φτάνουν να επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργικότητά μας και την ποιότητα ζωής μας. Είναι τότε απαραίτητη η διερεύνηση και ερμηνεία της πραγματικής πηγής του άγχους (που δεν είναι πάντα προφανής), η διαχείριση /εξάλειψη των στρεσσογόνων παραγόντων (μέσα σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο) με τη βοήθεια συγκεκριμένων τεχνικών στο “εδώ και τώρα’, ενώ σε πιο έντονη συμπτωματολογία με μεγαλύτερη επιβάρυνση μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά και η- ασφαλής και πολύ καλά ανεκτή- φαρμακευτική αγωγή.

Αναλυτικότερα:

Κρίσεις πανικού: Πρόκειται για αιφνίδιες συνήθως προσβολές έντονου άγχους που εκδηλώνονται με εφίδρωση, αναπνευστική δυσχέρεια, ταχυκαρδία, λιποθυμική τάση ή τρόμο. Συχνά συνυπάρχει αίσθημα αποπροσωποποίησης/ αποπραγματοποίησης και φόβος θανάτου ή “τρέλας”. Ο “παθών” συνήθως απευθύνεται πρώτα σε παθολόγο ή καρδιολόγο πιστεύοντας (ίσως και ελπίζοντας) ότι αυτό που του συνέβη έχει οργανική βάση. Όταν αυτό αποκλειστεί, αντί να καθησυχαστεί, κατακλύζεται από το φόβο ότι μπορεί να του ξανασυμβεί. Συχνά λοιπόν υιοθετεί μια φοβική/ αποφευκτική στάση, προστατεύοντας τον εαυτό του από σωματική καταπόνηση (για να μην επιβαρύνει την καρδιακή του λειτουργία) και αποφεύγοντας μέρη στα οποία μπορεί να αισθανθεί αβοήθητος και από τα οποία δεν μπορεί εύκολα να διαφύγει.

Φοβίες: Πρόκειται για διαταραχές στις οποίες εμφανίζεται έντονο άγχος υπό ορισμένες μόνο συνθήκες. Χαρακτηρίζονται τυπικά από την έμφοβη αναμονή (όταν το άτομο προβλέπει ότι θα αντιμετωπίσει τις αγχογόνες συνθήκες) και την τάση για αποφυγή των συνθηκών αυτών (που συντηρεί και ενδυναμώνει τη φοβία). Στις ειδικές φοβίες συγκεκριμένες καταστάσεις ή αντικείμενα προκαλούν υπερβολικό, δυσανάλογο ή παράλογο φόβο. Στην αγοραφοβία έντονος φόβος προκαλείται από μία ή περισσότερες καταστάσεις που συνδυάζουν τη δυσκολία διαφυγής και εύρεσης βοήθειας (πχ μέσα μαζικής μεταφοράς, πολυσύχναστα μέρη όπως εμπορικά καταστήματα, κλειστοί χώροι όπως κινηματογράφοι, ανοιχτοί χώροι όπως γέφυρες κτλ). Η κοινωνική φοβία (γενικευμένη/ ειδική) χαρακτηρίζεται από δυσανάλογο φόβο σε μία ή περισσότερες κοινωνικές καταστάσεις, στις οποίες το άτομο νιώθει ότι γίνεται αντικείμενο παρατήρησης κι ότι κρίνεται από τους άλλους.